ไหว้เจ้าด้วยคน

ตรุษจีนเขาเรียกชื่อวันแปลก ๆ
.............คงแปลกสำหรับชาวบ้านทั่วไปที่ไม่ใช่พี่น้องเชื้อสายจีน พูดถึงวันตรุษเราเข้าใจว่ามันมีวันเดียว ก็ถูกมี วันเดียวทุกตรุษ ตรุษไทย ตรุษจีน ตรุษแขก ตรุษลาว ตรุษฝรั่ง ตรุษสากล แต่อาจมีวันเกี่ยวเนื่องกันหลายวัน ดูอย่าง สงกรานต์ยังมี วันสงกรานต์ วันเนา วันเถลิงศก ตรุษจีนก็จะมีวันเกี่ยวข้องคือ วันจ่าย วันไหว้ และวันถือ แบบตรุษไทย 3 วันยังสับสนเลย ถ้ามาถามเกี่ยวกับตรุษจีนคงมึนกันใหญ่ อย่ากระนั้นเลย ไปหาความรู้กันดีกว่า เดี๋ยวนี้มี ปัญหาอะไรไปปรึกษา อาแป๊ะกู ไม่ผิดหวัง ได้คำตอบเสมอ
........วันสงกรานต์ เดี๋ยวนี้กำหนดวันที่ 13 เมษายน เป็นวันสงกรานต์ วันดาวอาทิตย์ย่างเข้าสู่ราศีเริ่มต้นปีใหม่ .มีวันเนา วันที่อยู่ถัดวันสงกรานต์ ตรงกับ 14 เมษายน ดาวอาทิตย์ประจำที่เรียบร้อยร้อยแล้ว แล้วมี
........วันเถลิงศก ถัดจากวันเนา ดาวอาทิตย์โคจรขาดจากราศีมีน เข้าสูราศีเมษ 1 องศาแล้วเริ่มปีใหม่เต็มราศีแล้ว เรียกเริ่มศักราชใหม่
..........ผมมีพี่น้องเชื้อสายจีนอยู่หลายคน คนแรกก็ลูกสาวเจ๊กหลุ่น หนูเพ็ญ เรียนหนังสือ ป1.-ป4 ห้องเดียวกัน อีกคนก็ลูกชายแป๊ะฮง นายย่งฮง ลูกชายแป๊ะจิว นายไฮ้ สองคนนี่เรียน ม.1 ห้องเดียวกัน ต่อ ๆ มาก็มีอีกหลายคน ที่สำคัญมากหน่อยก็หลวงพี่ป่อง พี่เลี้ยงตอนเรียนเทศน์หกกระษัตริย์ แกเป็นลูกจีนแบบพ่อจีนแม่จีน บวชแล้วยังไม่ลืมระเบียบประเพณีแบบจีน ช่วงตรุษจีนจึงมีของขวัญมากมายแทบจะล้นกุฏิแก ลำบากเราต้องไปช่วยบริโภค ไม่งั้นเสีย ของหมด อ้อแกเทศน์หกกระษัตริย์เก่งมาก ๆ โดยเฉพาะบทชูชก โยมถ้าไม่ตั้งสติให้ดีฮาไปกับบทบาทชูชกของแก แบบที่คนเขาเรียน "ฮาขี้แตกขี้แตน" ขนาดนั้นแหละ แกมีดีอีกอย่างคือรักคนรุ่นน้อง บวชใหม่ มาอยู่ใหม่ แกจะช่วย แนะนำสั่งสอนระเบียบแบบแผนตาง ๆให้ โดยเฉพาะกับกระผมแกรักเหมือนน้องชาย เพราะสอนง่ายแกบอก สอนอะไร ไม่ค่อยเถียง แถมยังทำได้ด้วย อย่างเมื่อก่อนการควบคุมการเทศน์ ถ้าพระอาจารย์ใหญไม่ไปด้วย หลวงพี่ป่อง ต้องคุมแทน แกสอนกระผมลองทำหน้าที่นี้บ้าง ไม่นานก็ทำแทนแกได้ หน้าที่คนคุมจะทำการบอกเล่าศักราข การแนะนำผู้เทศน์ การดำเนินเรื่อง การเชื่อมต่อเนื้อหาให้ครบเป็นกัณฑ์ ๆ สุดท้ายก็สรุปเนื้อเรื่อง ปริวัตรชาดก ขอบคุณเจ้าภาพ ยังจำได้ดีขอบคุณหลวงพี่มากครับ
.........เขียนถึงหลวงพี่ยาวไปหน่อย เพราะเปิดสมุดบันทึกการเทศน์ เจอเรื่องตรุษจีนที่หลวงพี่เคยบอก เรื่องข้อ ห้ามไม่ควรทำและแนวปฏิบัติเกี่ยวกับตรุษจีน ลองตรวจสอบกับแป๊ะกูแล้ว(กูเกิ้ล) ตรงกัน จึงลอกมาลงได้เลยว่า คนจีนจะแนะนำให้ละเว้นหรือไม่ควรทำอะไรบ้าง มีทั้งหมดสิบสองเรื่อง ถ้าทำอาจเป็นลางไม่ดี ไม่เป็นมงคล มี ..สิบสองสิ่งต่อไปนี้วันตรุษอย่าทำ 1. ปัดกวาดขยะ(ปัดทิ้ง คล้ายปัดมงคลทิ้ง) 2. ตัดผม (คำผมพ้องเสียง กับคำภาษาจีนที่แปลว่ามงคล) 3. วันตรุษอย่าพูดคำหยาบหรือทะเลาะเบาะแว้งกันในครอบครัว 4..เ ช้าอย่ากินโจ้ก อย่ากินเนื้อสัตว์(กินโจ้กยามเช้า คนที่ยากจนเขาทำกัน เทพลงมายามเช้าวันตรุษเป็นเทพกิน มังสะวิรัต) 5. ห้ามซักผ้าวันตรุษจีน (เทพแห่งน้ำเกิดวันตรุษ ทำให้น้ำสกปรก เป็นการลบหลู่) 6. อย่าสวมชุดขาวดำ วันตรุษ เพราะเป็นสีเดี่ยวกับความตาย สีมงคลคือสีแดง) 7. อย่าปล่อยเงินยืมวันตรุษ(เป็นลางไม่ดี คนจะมายืมบ่อย ๆ) 8. ระวังอย่าทำของแตกในวันตรุษ(จะเป็นลางร้ายหมายถึงความแตกแยก ความตาย)9. อย่าซื้อรองเท้าใหม่วันตรุษ (คำภาษาจีน Hai ที่แปลว่ารองเท้า ออกเสียง ไฮ้ คล้ายคำอุทานเวลาตกใจหรือท้อแท้ เป็นลางไม่ดี) 10.อย่าร้องให้ในวันตรุษ (ร้องให้เป็นลักษณะความเสียใจ เป็นลางไม่ดี)11. อย่าใช้ของมีคมวันตรุษ (ของมีคมมีไว้ใช้ตัดสิ่งอื่น เป็นลางไม่ดี ตัดโชคลาภ ตัดมงคล) 12. อย่าเข้าไปห้องนอนคนอื่น (จะทำให้คนอื่นเข้าถึงตัวได้ง่าย รวมทั้งเคราะห์ ต่าง ๆ ด้วย เป็นลางไม่ดีควรงดเว้น
.........เห็นข้อห้ามหรือสิ่งที่ไม่ควรปฏิบัติแล้ว ต่อมาก็สิ่งที่เขาปฏิบัติกันช่วงวันตรุษจีน อย่าสงสัยนะว่าอยากรู้ไป ทำไม ก็ยายที่บ้านแกลงทุนไปซื้อของไหว้มามากมาย บอกว่าเราก็ต้องจัดทำพิธีไหว้ตรุษจีนกับเขาด้วย ก็เลยถาม ว่าแล้วมันเกี่ยวอะไร เราเป็นไทย อย่างมากก็แค่เคยเป็นลาวอีสาน จะมาไหว้ตรุษจีน ทำแบบไหนไม่รู้เลย แกยืนยัน ว่ามีเชื้อนะ มีอากง อาม่า ท่านพาไหว้มาตั้งแต่เด็ก อ่านประวัติของครอบครัวเจ้าเมืองฉะเชิงเทรา พระอินทราสา ที่ยาย เคยอยู่บ้านท่านตอนเด็ก ก็ทราบว่าพูดจริง จึงถามว่าแล้วจะให้ทำอะไร ยายก็บอก 3 เรื่องที่ต้องทำ 

........วันจ่าย ที่เรียกกันว่า วันตือเส็ก กำหนดก่อนวันไหว้ 1 วัน ร้านค้ายังไม่ปิด สามารถหาซื้อของไหว้ได้สะดวก มีกิจอะไรต้องทำก็จัดการให้ เรียบร้อย วันไหว้ก็หยุดกันหมด ปี 2560 นี้ วันจ่ายตรงกับวันที่ 26 มกราคม 2560 อันนี้ยายไปตลาดสดซื้อมาแล้ว อาหาร ได้อะไรมา ไก่ต้มสุก เป็ดอบ ปลาตะเพียน เนื้อหมูพะโล้ ปลาหมึก หมี่ซั่วะ เม็ดบัว ถั่วตัด สาหร่าย หน่อไม้ ขนมได้อะไรบ้าง ขนมเข่ง ขนมเทียน ขนมไข่ ขนมถ้วย ซาลเปา พวกผลไม้ได้ กล้วยหอมทอง แอบเปิ้ล สาลี่ ส้ม สับปะรด ปีนี้อุดมสมบูรณ์เครื่องเซ่นไหว้จึงมีมากมาย
........ถัดมาก็กิจกรรมวันไหว้ ซึ่งจะถือว่าเป็นวันสิ้นปีของทางจีน เป็นวันที่คนจีนไหว้เทพเจ้าต่างๆ ด้วยเครื่องเซ่นไหว้ โดยปีนี้ วันไหว้จะตรงกับวันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2560 วันไหว้มีเรื่องอยากทราบคือเขาไหว้อะไรกัน ถามยายแล้ว ก็ไปสอบกันแป๊ะกู หาข้อสรุปว่าควรไหว้อะไรบ้าง จะได้ทำให้
........ช่วงแรก ไหว้เจ้าที่ ด้วยชุด ซาแซ คือหมู เป็ด ไก่ ขนมเทียน ขนมถ้วยฟู ส้มสีทอง แอบเปิ้ล แค่นี้พอ เราทำ พิธีที่ศาลพระภูมิ จุดธูปบอกกล่าวอัญเชิญเจ้าที่ให้มารับเครื่องเซ่นไหว้ และรับบุญกุศลที่เราตั้งใจอุทิศให้ ขอให้พวก ท่านจงมีแต่ความสวัสดีมีชัย อย่าได้ลำบาก มีความสุขความเจริญตามควร โอกาสวันมงคลเช่นนี้ ท่านจะเมตตาให้ศีล ให้พรแก่พวกเราและลูกหลาน ก็จะเป็นพระคุณอย่างสูง สาธุ
........ช่วงที่สองไหว้บรรพบุรุษ ชุดซาแซเช่นกัน แถมอาหารหวานคาวที่บางท่านชอบ ตายายขอบยำปลาโอ อีกคน แกงเผ็ด หมูแดดเดียวทอด อีกคนชอบแกงจืด จัดมาครบ ขนมเทียน ขนมไข่ ลอดช่อง ลำไย ส้มสีทอง กล้อยหอม แอบเปิ้ล เต็มโต๊ะเลย จุดธูปเทียนขอบอกกล่าวพระภูมิเทวาอารักษ์ ได้ช่วยสื่อสารให้บรรบุรุษพวกเราได้ทราบว่าวันตรุษ พวกเราเตรียมสิ่งของมาบูชากราบไหว้บรรพบุรุษ ขอให้มารับเอาเครื่องบูชาและบุญกุศลที่พวกเรามอบให้ ขอให้ทุก ๆ ท่านพ้นจากความยากลำบาก ได้รับแต่สิ่งดีงามเป็นมงคล ประสบความสุขตลอดไป
........ช่วงที่สาม ไหว้ภูติ โอปปาติกะ ที่ผ่านไปมา ใช้ชุดเครื่องเซ่นไหว้เป็นของสด แถมขนมและผลไม้ จุดธูปเทียน บอกกล่าวขออนุญาตพระภูมิเจ้าที่ โปรดอนุญาต ภูติและโอปปาติกะเร่ร่อน แวะเข้ามารับเครื่องบูชาที่พวกเราจัดไว้ ขอให้ทุกตน ๆ พ้นจากความยากลำบาก ได้รับความสุขความเจริญถ้วนหน้ากัน ทุกตน ๆ เถิด
........ช่วงที่ 4 ไหว้เทพเจ้าแห่งโชคลาภ ไฉ่ชิงเอี้ย เทพของเราเป็นบรรพบุรุษ เลยขอใช้เครื่องบูชาแบบเจ ได้แก่ ผลไม้ ขนม สามทุ่มเศษประกอบพิธีที่ห้องพระ สวดมนต์ไหว้พระเสร็จก็กล่าวคำบูชาเทพเจ้าแห่งโชคลาภ ขอให้ท่าน มีความสุขสวัสดี มีมงคล มีโชคลาภมาก ๆ แล้วอย่าลืมเมตตาประทานให้พวกเรามีโชคลาภตลอดปีใหม่ด้วย อ้อช่วงนี้ซักสามสี่ทุ่มค่อยทำ
.........ชวงที่ 5 ไหว้เทพผู้ยังมีชีวิตอยู่  หลังวันไหว้ก็เป็นปีใหม่ ตามคติแบบจีน วันเที่ยวจะชวนกันจะออกเดินทางไปเที่ยวเยี่ยมผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือ ไปแสดงมุทิตาจิตต่อท่าน ด้วยเสื้อผ้า อาหาร ขนม ผลไม้ เครื่องบูชาของเราอาจไม่เหมือนที่พี่น้องชาวจีนเขาทำ เราแค่ประยุกต์ใช้ เองขอรับ การไหว้เช่นนี้เป็นกิจกรรมดีงาม จะตรุษไหนก็ทำได้ ขนาดตรุษฝรั่งเรายังไปไหว้พ่อแม่เลย ไม่เห็นเป็นไร ตรุษจีน เลยถือโอกาสไหว้ด้วย
........แป๊ะกูเกิ้ล บอกว่าของที่พี่น้องชาวจีนใช้ในการไหว้ช่วงตรุษจีน เขาเลือกอย่างมีความหมายนะ ไม่ได้เลือกส่ง ๆ แล้วแป๊ะกูก็จาระไนไว้ซะ ยืดยาว.......
- ไก่ หมายถึง ความสง่างาม ยศ และความขยันขันแข็ง ก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ต้องเป็นไก่เต็มตัว หมายถึง มีหัว ตัว ขา ปีก มีความหมายถึง ความสมบูรณ์
- เป็ด หมายถึง สิ่งบริสุทธิ์ ความสะอาด ความสามารถอันหลากหลาย
- ปลา หมายถึง เหลือกินเหลือใช้ อุดมสมบูรณ์
- หมู หมายถึง ความอุดมสมบูรณ์ มีกินมีใช้
- ปลาหมึก หมายถึง เหลือกิน เหลือใช้ (เหมือนปลา)
- บะหมี่ยาวหรือหมี่ซั่ว หรือฉางโซ่วเมี่ยน ตามชื่อหมายถึง อายุยืนยาว
- เม็ดบัว หมายถึง การมีบุตรชายจำนวนมาก
- ถั่วตัด หมายถึง แท่งเงิน
- สาหร่ายทะเลสีดำ หมายถึง ความมั่งคั่งร่ำรวย
- หน่อไม้ หมายถึง การอวยพรให้ร่ำรวยผาสุก
- ขนมเข่ง คือ ความหวานชื่น ราบรื่นในชีวิต
- ขนมเทียน คือ มีความหมายหวานชื่น ราบรื่น
- ขนมไข่ คือ ความเจริญเติบโต
- ขนมถ้วยฟู คือ ความเพิ่มพูนรุ่งเรือง เฟื่องฟู
- ขนมสาลี่ คือ รุ่งเรือง เฟื่องฟู
- ซาลาเปา หรือ หมั่นโถว คือ ไหว้เพื่อให้เปาไช้ แปลว่าห่อโชค 

...........ผ่านไปได้หนึ่งงาน จบก่อนละ เดี๋ยวจะกลายเป็นคนมีเชื้อกะเขาอีก ไม่แน่น่า สืบ ๆ ไป เจอแน่ เห็นว่าบรรพบุรุษกระผมมาจากลุ่มน้ำแยงซีเกียงเหมือนกันนี่นา